Bir Çırpıda Divan Edebiyatı

(Bir Çırpıda Divan Edebiyatı; Ayraç Dergisi, Sayı 27, Ocak 2012, sf.30-31)

Farklı iki kavramın aynı kelimeyle ifade edilmesi, çoğu zaman insanların kafasında birtakım yanlış algılamalara neden olur. Meselâ günümüzde “eski” kelimesinin hem işe yaramaz, zamanı geçmiş manâsında; hem de geçmişten gelen ve değerini koruyan anlamında kullanılması, kelimenin bazen öteki manâsının göz ardı edilmesine sebebiyet verir. Eski denilince, pek çok insanda “değersiz şey” istikametinde bir telâkki oluşur. Hâlbuki ona “eskimiş” derler. Eski, geçmişten gelen ve değerini koruyan demektir. Örneğin bir zamanlar “kadim” kelimesiyle karşıladığımız bu kavramla beraber kullandığımız lisan ve edebiyat mefhumları vardır. “Eski dil” veya “eski edebiyat” dediğimizde, önemsiz ve rafa kaldırılması gereken değil, bilâkis gün geçtikçe ehemmiyeti artan, lâteşbih şarap misali yıllandıkça liyakat kazanan mefhumlar anlaşılmalıdır.

Eski edebiyatın önceki nesiller tarafından unutulmuş, sonraki kuşaklar tarafından ise keşfedilmemiş yönlerini ortaya çıkarmak amacıyla yapılan akademik çalışmalar, yalnızca sınırlı bir çevrenin ilgi alanına girerken, bu edebiyatı avam tabakasına sevdirmek gayretiyle hareket edenler de olmuştur. Bu hamle gaye itibariyle her ne kadar masum ve faideli görünse de, yapılış metodu üzerinde uzunca mütalâa edilmesi gereken bir çalışmadır. Çünkü belli bir kültür seviyesine, tarih bilgisine, dinî temel bilgilere, doğaya ve astronomiye dair hadiselerin bilgisine vs. sahip olmayan kişilerin bu edebiyattan anlaması en hafif tabirle imkânsızdır. Nasıl ki ilkokul öğrencisi yeterince tahsil görmeden bir üniversite talebesinin kullandığı kitaptaki bilgileri kavrayamaz, üslubunu anlayamaz, verileri kafasında tasarlıyamazsa; bir temel inşâ etmeksizin eski edebiyatı okuyanlar da kelimeler yığınıyla anlaşılamaz hâle gelmiş bir edebiyat göreceklerdir. Bunun üzerine de halkın anlamadığı, ağır, belli zümrelere hitap eden vb. yakışıksız yakıştırmalar, daha doğrusu cahilâne iftiralarda bulunacaktır.

AŞAĞIDAKİ BAĞLANTIDAN YAZININ DEVAMINI OKUYABİLİR VEYA YAZIYI İNDİREBİLİRSİNİZ:

Hiç yorum yok :