("Redhouse'un Papalık Kehanetine Dair Bir Manzumesi"; Derin Tarih dergisi, Sayı 125, Ağustos 2022)
Redhouse
ismi büyük olasılıkla çoğu kişiye yabancı gelmez. İnternetin henüz
yaygınlaşmadığı ve evrimini tamamlayamadığı zamanlarda birçoğumuz İngilizce
metinleri çözmek amacıyla üzerinde koca harflerle Redhouse yazan sözlükleri
kullanırdık. Aslında bunlar gündelik ihtiyaca binaen yayımlanmış, Redhouse’ın hazırladığı
lugatlerin özeti mahiyetinde olan sözlüklerdi. Öyle ki Türkçeden İngilizceye ve
İngilizceden Türkçeye farklı lugatler ortaya koymuş olan Redhouse’ın en
kapsamlı çalışması 120 binden fazla madde başıyla bugün dahi aşılması zor
görünen bir sözlük hüviyetinde. İlk baskısı 1890’da İstanbul’da Amerikan Board
Misyoner Heyeti adına A. H. Boyajian tarafından, 1973’de ise Lübnan’da
tıpkıbasımı yapılan bu sözlük A Turkish and English Lexicon Shewing the
English Significations of the Turkish Terms adını taşıyor. Bu lugatin
orijinal (yani Osmanlıca-İngilizce) baskısı, bilhassa 20. yüzyıl
öncesinde kaleme alınmış eserleri inceleyenlerin başucu kaynaklarından biridir;
zira gerek tarihî gerek edebî olsun Osmanlıca bir metinde geçen ve okumakta
güçlük çekilen pek çok kelimeyi hiçbir sözlükte bulamayıp bu sözlükte görmeniz
mümkün. Sözlükçülük yönüyle Türkçeye çok büyük hizmeti olan Redhouse’ın İslamiyet,
Türkler, Türk dili ve Türk edebiyatı hakkında yazdığı makaleler ve fasiküller
de mevcut. Fakat bunlara geçmeden önce Redhouse’ı biraz daha yakından
tanıyalım.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder