("Feragat Etmek Erdem midir?"; Dil ve Edebiyat dergisi, sayı 189, Eylül 2024)
Nezaket, sadakat, basiret, ılımlılık, cesaret, adalet, cömertlik, merhamet, bağışlama, minnet, alçakgönüllülük, sadelik, hoşgörü, yumuşak huyluluk, iyi niyet, mizah, sevgi... Berhayat Fransız filozof André Comte-Sponville, Petit Traité des grandes vertus yani Büyük Erdemlerin Küçük İncelemesi (dilimize Büyük Erdemler Risalesi adıyla çevrilmiştir) adlı çalışmasında başlıca erdemleri anlatırken işte bu sıraladıklarımızı tercih etmiş. Bunların tümünün büyük erdemler olduğunda birçoğumuz hemfikir olmakla beraber bizden en önemli erdemler listesini oluşturmamız istendiğinde hepimizin sıraladıkları birbirinden az ya da çok farklılık arz edecektir. Misal, "Merhamet etmek ya da hoşgörülü olmak bir erdem midir?" diye sorsalar hemen hemen herkes bu soruyu bir çırpıda "Evet!" şeklinde yanıtlar. Buna mukabil "Merhamet etmek mi daha büyük erdemdir yoksa hoşgörülü olmak mı?" tarzında bir sual karşısında cevap vermek aynı derecede kolay olmaz. Mesela zorlu bir hayat yaşamış ve dost bildiği kimseler tarafından aldatılıp durmaktan muzdarip biri "vefalı olma"yı büyük bir erdem kabul ederken nezaket sahibi olmayı bir erdem değil, zayıflık olarak algılayabilir. Bununla birlikte herhangi bir psikolojik rahatsızlığı yoksa, kendisine gösterilen nezaketi her halükarda olumlu karşılar. Dolayısıyla neyin erdem olup olmadığı üzerinde mutabakat sağlamak, hangi erdemin daha üstün olduğuna karar vermekten çok daha kolay olacaktır.
AŞAĞIDAKİ BAĞLANTIDAN YAZININ DEVAMINI OKUYABİLİR VEYA YAZIYI İNDİREBİLİRSİNİZ:
